Een burn-out komt niet zomaar uit de lucht vallen. Het is het resultaat van een langdurig proces van aanhoudende stress, zowel fysiek als mentaal. Hoewel we het in eerste instantie vaak niet in de gaten hebben dat we aan het opbranden zijn, zijn er toch wel eerste signalen, of meerdere signalen die steeds sterker zullen worden. Het is goed om te weten welke signalen er kunnen zijn, vaak hebben we het ergens wel in de gaten, maar negeren we het voor het gemak maar. Want er moet nog zoveel gebeuren, gedaan worden en, ja laten we eerlijk zijn, niemand kan dat beter dan jij, toch? Er is geen universeel pad wat leidt naar een burn-out, voor iedereen is dat weer anders. En toch is er ook wel een gemeenschappelijke deler. Hieronder geef ik een paar overdenkingen mee waar je op zou kunnen letten wanneer je het vermoeden hebt dat een burn-out dreigt.
Oorzaken en risicofactoren van burn-out
Langdurige werkstress; Overbelasting, continu te veel werk zonder voldoende rust of pauzes kan leiden tot uitputting.
Hoge verwachtingen; Constante druk om te presteren of onrealistische doelen kunnen bijdragen aan verhoogde stress.
Gebrek aan controle; Een gevoel van controleverlies over werkprocessen en uitkomsten kunnen frustratie en stress veroorzaken.
Persoonlijke eigenschappen: Perfectionisme, de drang om alles perfect te willen doen, wat kan leiden tot overwerk, stress en frustratie. Moeite hebben met het stellen van grenzen wat tot gevolg heeft dat je jezelf overbelast.
Hoge eigen standaarden; Altijd het beste van jezelf eisen, zonder jezelf rust te geven of enige coulance met jezelf hebben. Het 'moeten' en het jezelf 'afstraffen' wanneer het niet gaat zoals je idealiter zou willen dat het gaat.
Onbalans tussen werk en privéleven; Gebrek aan tijd voor ontspanning, te weinig tijd nemen voor hobby's en sociale activiteiten, dit kan leiden tot een onbalans. Als je weinig ondersteuning ervaart vanuit je omgeving, van familie, vrienden of collega's kan het gevoel van isolatie en stress doen ontstaan.
Lichamelijke factoren; Zoals chronisch slaaptekort wat kan bijdragen aan mentale en fysieke uitputting. Ook een ongezonde leefstijl, slechte voeding, gebrek aan lichaamsbeweging en onvoldoende zelfzorg kunnen de weerbaarheid tegen stress verminderen.
Tekenen van een dreigende burn-out
Vaak zijn er tekenen die wijzen op een naderende burn-out, tekenen die we maar wat graag negeren want druk, druk, druk, of we hebben onszelf een 'moeten' opgelegd of we voelen ons te veel verantwoordelijk. We hebben wel verklaringen wanneer we ons fysiek moe voelen, als slapeloosheid de kop begint op te steken of als hoofdpijnen opkomen en maagpijn. Want we zullen wel iets verkeerd gegeten hebben, of het gaat wel weer voorbij. Het is maar tijdelijk, waardoor we de signalen negeren en niet dan al ingrijpen.
En terwijl we de eerste signalen negeren breiden ze zich uit naar gevoelens van moedeloosheid, we kunnen zelfs cynisch worden, prikkelbaar en angstig. Dit reflecteert zich dan ook naar onze omgeving en heeft een effect in onze relaties met anderen in onze omgeving. Dan nog is het voor veel mensen lastig om eenpas op de plaats te maken.
Hoe langer de signalen genegeerd worden hoe harder onze geest en ons lichaam zal gaan roepen, want links om of rechts om, er moet iets veranderen, goedschiks of kwaadschiks. Vergeetachtigheid, concentratieverlies en besluiteloosheid vallen ons dan ten deel. De roep om nu echt voor jezelf te gaan zorgen, in alle liefde, is bijna oorverdovend en ook dan kan het nog tegen dovemansoren gericht zijn.
Gedragsveranderingen zullen uiteindelijk optreden wanneer alle eerdere signalen genegeerd zijn, het onttrekken aan sociale contacten en situaties, het terugtrekken in werk of in jezelf waardoor je steeds moeilijker bereikbaar bent. Misschien wordt er sneller naar alcohol gegrepen dan voorheen. Drugs zijn dan ook verleidelijke middelen om maar niet te voelen.
Wat kun je doen?
Het allermooiste zou zijn wanneer je het niet zover laat komen, maar dit is natuurlijk een inkoppertje. Het één na beste, als de eerste signalen zich aandienen, direct je maatregelen treffen. Helaas gebeurt het maar al te vaak dat ook hieraan voorbij wordt gegaan en dan verval je toch al snel in de categorie ernstige problemen.
Zoek hulp; Therapie of coaching. Ga op zoek hoe het nu kan dat het zover gekomen is, het is aan te bevelen dat je dit met een coach of therapeut doet. Wanneer je dat ontdekt hebt, werk er dan doorheen met een coach of therapeut. Daarna leer je nieuwe vaardigheden te ontwikkelen om beter met stress om te gaan, om gezonde grenzen te stellen of welke nieuwe vaardigheid voor jou nodig is om niet weer te vervallen in een burn-out.
Rust en ontspanning; Meditatie kan je helpen om je geest te kalmeren en stress te verminderen. Ben je het mediteren niet gewend, begin dan met kleine stapjes want ook hiervoor geldt, het moet geen moeten worden. Heel simpel kan al zijn wanneer je ergens rustig gaat zitten je je focus verlegt naar je ademhaling. Je volgt gewoon je ademhaling, je hoeft niets te doen alleen maar volgen hoe je inademt en hoe je uitademt. Je zult opmerken dat je ademhaling oppervlakkig is of juist diep. Het gaat erom dat je leert in het moment te zijn. Zonder afleiding, gefocust op je ademhaling en die volgen.
Yoga combineert lichaamsbeweging met ademhalingstechnieken en meditatie wat kan helpen bij het verminderen van stress en het bevorderen van ontspanning.
Gezonde voeding; Gebalanceerd verse producten, rijk aan vitamines en mineralen om je te ondersteunen en je fysieke en mentale energie te verbeteren. Wanneer je vers eten bereidt kan dit heel meditatief zijn, ook wel mindful, juist omdat je in het moment bent, bewust bezig bent met het bereiden van eten, het snijden van groenten, het schillen of wassen van aardappelen.
Beweging; Regelmatig bewegen is goed. Ook al ben je nog zo moe. In beweging komen zorgt ervoor dat er weer energie gegenereerd wordt. Daarbij verbetert het ook je stemming. Je hoeft niet woest in de touwen te hangen, iedere dag een wandeling maken is ook bewegen. En je hoeft niet te beginnen met een training voor de vierdaagse. Het maken van korte wandelingen is een mooi begin en vaak effectiever. Je zult merken dat je het als vanzelf uitbreidt.
Slapen; Zorg voor een goede nachtrust, voldoende nachtrust. Slapen bevordert je herstel, dat geldt trouwens voor alles wat je kan treffen, een kwalitatief goede nachtrust, echt slapen bevordert het fysieke en mentale herstel. Maak nieuwe routines je eigen, geen schermen meer na het avondeten. Dus geen tv, computer, smartphone. Het is sowieso aan te bevelen om het 'sociale' gebruik van schermen tot een minimum te beperken. Zorg voor een frisse, donkere slaapkamer. Voldoende frisse lucht is essentieel voor een frisse geest en balans in het gestel. Een donkere kamer is een must voor de productie van melatonine. Die productie van melatonine begint trouwens voor iedereen op een ander moment, maar wel weer gelijk aan de natuur, wanneer het begint te schemeren, of de zon voorbij het hoogtepunt van de dag is. Daarom is het gebruik van gekochte melatonine supplementen sterk af te raden. Omdat ze op het verkeerde moment worden ingenomen en het er voor zorgt dat er nog meer disbalans in het lichaam optreedt.
Extra ondersteuning met Bach Bloesem Remedies
Olive;
Bij extreme fysieke en mentale vermoeidheid, bij totale uitputting. Olive is ideaal om te gebruiken als je je volledig uitgeput voelt en geen energie meer hebt om de dag maar aan te kijken. Olive helpt je bij het herstellen van energie en vitaliteit, waardoor je je geleidelijk aan weer sterker voelt.
Elm;
Als je je overweldigd voelt door verantwoordelijkheden en een tijdelijk verlies van zelfvertrouwen ervaart. Elm is zeer geschikt voor mensen die normaal gesproken bekwaam en verantwoordelijk zijn, maar zich plotseling overweldigd kunnen voelen door hun taken. Het helpt bij het herstellen van zelfvertrouwen en het gevoel van bekwaamheid.
Oak;
Wanneer je voortdurend doorwerkt ondanks het gevoel te hebben uitgeput te zijn, niet opgeven. Oak is voor diegenen die altijd maar doorgaan, zelfs als ze uitgeput zijn. Het helpt hen te beseffen dat rust nemen belangrijk is en ondersteunt bij het vinden van een betere balans tussen werk en rust.
White Chestnut;
Als ongewenste gedachten maar blijven malen en zo mentale onrust veroorzaakt. White Chestnut helpt bij het kalmeren van een overactieve geest, wat vaak voorkomt bij burn-out. Het bevordert mentale rust en helpt gedachten te ordenen.
Mimulus;
Als angst voor de gewone dagelijkse dingen de overhand krijgt. Mimulus is effectief voor het verminderen van specifieke angsten en zorgen die je dagelijks tegenkomt maar nu meer angst en zorgen geven. Het helpt je om je moediger en zelfverzekerder te voelen.
Aspen;
Wanneer onverklaarbare angsten en onrust je teisteren. Aspen is nuttig als onverklaarbare, vage angsten je leven beheersen. Het geeft een gevoel van veiligheid en kalmte.
Mustard;
Wanneer diepe melancholie plotseling opduiken zonder duidelijke oorzaak. Mustard helpt bij het verlichten van intense plotselinge neerslachtigheid en somberheid. Mustard zorgt ervoor dat gevoelens van vreugde en lichtheid weer wordt teruggevonden.
Gorse;
Bij gevoelens van hopeloosheid en wanhoop. Gorse is voor diegene die het gevoel hebben opgegeven te hebben. Het helpt bij het herstellen van hoop en optimisme, waardoor je weer vooruit kunt kijken naar de toekomst.
